Wijn en hout 10 weetjes over gebruik van houten vaten bij wijn

  1. Gallisch vernuft Aan de Romeinen danken we de wijnbouw, maar het waren de Galliërs die wijn voor het eerst vervoerden én opsloegen in houten vaten.
  2. Soorten hout De meest geschikte houtsoort voor wijnvaten is eiken; toch worden ook nog steeds andere soorten hout gebruikt, zoals kastanje en acacia.
  3. Oude eiken Om het hout voor een wijnvat te leveren, moet een eik tussen de 180 en de 250 jaar oud zijn.
  4. Waterdicht, lekker smaakje en complexiteit Eikenhout is beter dan andere houtsoorten waterdicht én geeft smaakstoffen af die we in de loop der eeuwen hebben leren waarderen. Bovendien kan eikenhout, bij het juiste gebruik, meer complexiteit aan een wijn geven.
  5. Frans, Russisch, Amerikaans Hout uit bepaalde eikenbossen in Midden-Frankrijk is favoriet voor wijnvaten; in opkomst is ook eikenhout uit Rusland. Daarnaast wordt in de Nieuwe Wereld vaak het hout van de Amerikaanse witte eik gebruikt.
  6. Frans versus Amerikaans Amerikaans eiken geeft echter een krachtiger vanillesmaak dan Frans eikenhout. Dat krachtige Amerikaanse eikenhout is lang niet geschikt voor iedere wijn!
  7. Barriques uit Bordeaux Het meest bekende houten vat is de barrique; meestal wordt daarmee een vat met een inhoud van 225 liter bedoeld. Vanouds is dit de standaardmaat voor de vaten die de wijnhandelaren in Bordeaux gebruikten. Er bestaan echter ook barriques met andere inhouden: 205 liter in de Champagne bijvoorbeeld.
  8. Drogen Eikenhout wordt in planken aangeleverd bij een tonnelerie. Daar ligt het nog anderhalf tot drie jaar opgeslagen voordat het gebruikt kan worden voor een vat. In die tijd ‘droogt’ het hout en raakt het allerhande ongewenste stoffen kwijt.
  9. Toasten Om het hout de juiste kromming te geven, worden de duigen verhit door middel van een vuurtje. Ze worden dan makkelijker buigbaar. Dat verhitten wordt ‘toasten’ genoemd.
  10. Licht, medium, sterk Kuipers toasten de vaten op bestelling: de wijnproducent geeft aan hoe stevig hij zijn vaten gebrand wil hebben. Een lichte toast levert mildere smaken op dan een zware toast. Daarnaast zijn er ook verschillen tússen kuiperijen; wijnproducenten experimenteren dan ook met vaten van verschillende kuipers.